Minister Bourgeois geeft startschot voor restauratie en herbestemming van voormalig sanatorium Joseph Lemaire in Overijse

Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, heeft vandaag een bezoek gebracht aan  het voormalige sanatorium Joseph Lemaire in Tombeek (Overijse) en met de onthulling van een gedenkplaat het startschot gegeven voor de eigenlijke restauratie. Nu de betonrestauratie en de voorbereidende werken achter de rug zijn, begint de restauratie van het buitenschrijnwerk en de gevelbekleding, en de herbestemming van het sanatorium tot rust- en verzorgingstehuis en serviceflats. Voor de restauratie kende minister Bourgeois eerder dit jaar al een premie van ruim 1,9 miljoen euro toe.

De naam van het voormalige sanatorium verwijst naar de Luikenaar Joseph Lemaire die in 1925 benoemd werd tot directeur-generaal van de socialistische verzekeringsmaatschappij La Prévoyance Sociale. Midden de jaren dertig bouwde de maatschappij met haar winsten onder meer het sanatorium op de Tombeekse Heide in Overijse. Het was de eerste grote opdracht van de Brusselse architect Maxime Brunfaut, die ook het luchthavengebouw in Zaventem ontwierp, en een hoogtepunt van de modernistische architectuur in het interbellum.

Honderden tbc-patiënten vonden in het sanatorium de rust en gezonde lucht die ze nodig hadden om te genezen. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg het sanatorium andere medische functies (onder meer neurologisch en geriatrisch centrum). Wegens verouderde infrastructuur en oplopende kosten sloot het complex eind 1987 definitief de deuren.

Sinds 1993 staat het sanatorium op de lijst van beschermde monumenten, maar door jarenlange leegstand, gebrek aan onderhoud, vandalisme en diefstal verkeert het sanatorium in slechte bouwfysische staat. Nadat diverse herbestemmingsplannen geen doorgang vonden, kocht de NV Kumpen uit Hasselt in 2008 de gebouwen om ze te restaureren en te herbestemmen als rust- en verzorgingstehuis en serviceflats. 

“Herbestemming is de ideale manier om waardevolle gebouwen een toekomst te geven”, zegt minister Bourgeois. “Dit modernistisch complex, met invloeden van het Bauhaus en Le Corbusier, is een van de pronkstukken van de architectuur uit het interbellum. Door de restauratie en herbestemming als rusthuis en serviceflats krijgt het voormalige sanatorium een duurzame toekomst.”

Minister Bourgeois hoopt en verwacht dat het nieuwe rust- en verzorgingstehuis en de serviceflats bijdragen aan het behoud van het Nederlandstalige karakter van Overijse en de Vlaamse Rand.